Beroepsmoreel dilemma

Inleiding

Mijn eerste periferie stage zal ik gaan lopen bij dierenkliniek de Kempen. Deze onderneming heeft drie vestigingen, bergeijk veldhoven en Valkenswaard. De duur van mijn stage is 12 weken waarin ik een onderzoek zal gaan uitvoeren. Mijn beroepsmoreel dilemma zal gaan over een fictieve veearts maar kan voor iedere veearts van toepassing zijn.

Wat is een beroepsmoreel dilemma?

Van een moreel dilemma is spraken wanneer er twee of meer waarden of normen in het geding zijn, terwijl die niet tegelijkertijd te realiseren zijn. wanneer een persoon uit twee kwade moet kiezen, moet deze op grond van goede argumenten de juiste beslissing nemen. Doormiddel van het doorlopen van de ethische cyclus kan de veearts op een goede beslissing komen. De ethische cyclus is een stappenplan wat helpt bij het maken van ethisch verantwoorde beslissingen.

Beschrijving van het probleem

Veearts van Knor runt een eigen praktijk samen met een dierenarts en een aantal paraveterinairs. Het is een succesvolle praktijk voor zowel gezelschapsdieren als voor landbouwhuisdieren. Van Knor houd zich vooral bezig met landbouwhuisdieren. De praktijk heeft een flink dieptepunt behaald toen van Knor drie jaar geleden een  verkeerde diagnose heeft gesteld bij een van de best producerende koeien van boer Harmsen. Doordat dit verhaal snel verspreidde onder de agrarisch ondernemers kwam van Knor dit duur te staan. Van Knor is deze (financiele) tegenslag nog niet ten boven, ondanks dat het aantal klanten wel weer aantrekt.

Het klantenverlies was niet het enige probleem van van Knor. Van Knor is vooral gespecialiseerd in varkens en wil deze sector zo sterk mogelijk houden. Zo is hij om een beetje extra inkomen te hebben luxe speeltjes voor in biggenhokken gaan verkopen zodat burgers met een positieve blik kijken naar de varkenshouderij wanneer ze deze luxe speeltjes zien hangen. Door de economische crisis schaffen varkenshouders deze luxe artikelen niet meer aan en hangen, net als voorheen, gewoon weer goedkopen kettingen in de biggenhokken.

Van Knor weet zijn hoofd nog boven water te houden en geniet altijd met volle teugen wanneer hij zich weer op agrarische bedrijven bevindt. Van Knor hecht veel waarde aan het genezen van dieren.  

Op een dag belt boer Cornelis op dat een aantal zeugen iets mankeren. Van Knor gaat erheen en constateert dat er een gevaarlijke bacterie heerst onder een aantal zeugen . De veearts verteld aan Cornelis dat hij daar wel een oplossing voor heeft. hij moet deze getroffen zeugen in quarantaine doen en  een behandeling uitvoeren van vier dagen en zijn zeugen zullen weer de oude worden.

Cornelis verteld aan van Knor dat hij zich financieel niet kan veroorloven om deze dieren te helpen aangezien de behandeling €1.200 per zeug zal gaan kosten. Het aantal getroffen zeugen op het bedrijf van Cornelis is 12. Hij heeft besloten om de dieren te ruimen aangezien het prijstechnisch niet te veroorloven is voor Cornelis. Hoe reageert van Knor op deze beslissing?

Ethische cyclus

De ethische cyclus is een analyse model voor het oplossen van morele problemen. Binnen de ethische cyclus zijn er vijf stappen dier doorlopen moeten worden. Dat zijn de volgende stappen:

1. Morele probleemstelling
2. Probleemanalyse
3. Handelingsmogelijkheden
4. Ethische oordeelsvorming
5. Reflectie

Morele probleemstelling

Is het moreel verantwoord als van Knor ingaat op het verzoek van de ondernemer om de 12, te genezen, zeugen te ruimen ondanks hij veel waarde hecht aan het genezen van dieren?

Probleemanalyse:

Betrokkenen                       Belangen

Veearts                               dieren beter maken en klanten tevreden stellen. Zorgen voor goede     

                                              Diergezondheid.                                    

Ondernemer                      biggen produceren onder gezonde omstandigheden. Zorgen voor een goed

                                               Maatschappelijk raakvlak.

Zeugen                                 gezond zijn en wanneer we ziek zijn beter gemaakt worden.

Handelingsmogelijkheden:

Er zijn vier strategieën waarop de handelingsmogelijkheden gebaseerd kunnen zijn.

1. zwart-witstrategie:

het wel of niet doen van een bepaalde handeling

2. strategie van aankaarten op hoger niveau:

kijken of het mogelijk is om het probleem aan te kaarten bij iemand die een betere positie heeft om dit probleem succesvol op te lossen

3. strategie van samenwerken:

Er word samen met de betrokkenen gekeken naar een alternatieve oplossing om het morele probleem op te lossen.

4. strategie van het klokkenluiden:

Het publiekelijk maken van het morele probleem.

Handelingsmogelijkheden voor van Knor:

1. zwart-witstrategie:

* van Knor euthanaseert de zeugen op verzoek van de klant

 * van Knor probeert klant om te praten en de dieren toch te behandelen.

2. aankaarten op hoger niveau:
   deze strategie is niet van toepassing op van Knor aangezien hij eigenaar is van de praktijk en     er dus geen niveau boven hem zit.

      3. samenwerken:

            * van Knor zorgt dat de klant in termijnen kan betalen

            * van Knor vergoed een deel van de behandeling

            * van Knor vergoed de gehele behandeling

      4. klokkenluiden:

Ook deze strategie is hier niet van toepassing. Het gaat hier niet om een schandaal of strafbaar feit, dus deze strategie is hier niet van toepassing.

Ethische oordeelsvorming:

Er zijn verschillende manieren om tot een goede ethische oordeelsvorming te komen. Voor alle manieren geldt dat de oordeelsvorming goed onderbouwd moet zijn met goede argumenten. Deze fase begint met het kijken naar de eigen intuïtie en vervolgens naar de ethische denkkaders. Er zijn erg veel ethische denkkaders. In deze opdracht worden vier ethische denkkaders behandeld. Namelijk gevolgenethiek (utilisme), beginselenethiek( theorie van kant), deugdenethiek en de zorgethiek.

Gevolgen ethiek:Het is een vorm van ethiek waarin morele kwesties worden beoordeeld vanuit de vraag welke gevolgen het betreffende handelen heeft of welk doel het dient. Voorbeelden van doelen die in dit verband als nastrevenswaardig worden gezien zijn nut en geluk. (http://www.encyclo.nl/begrip/Gevolgenethiek)

Beginselenethiek:
Het is een vorm van ethiek waarin morele kwesties worden beoordeeld vanuit het standpunt dat er bepaalde beginselen of gedragsregels zijn die in het menselijk handelen niet mogen worden geschonden, los van de concrete gevolgen van de handeling. (http://www.encyclo.nl/begrip/Beginselethiek)

Deugdenethiek:

In de deugdenethiek staat de handelende persoon centraal. Deze theorie (eigenlijk een levensfilosofie) geeft aan welke goede of gewenste eigenschappen mensen zouden moeten bezitten of ontwikkelen en hoe mensen daartoe kunnen komen. (http://mens-en-samenleving.infonu.nl/filosofie/74968-wat-is-deugdenethiek.html)

Zorgethiek:Zorgethiek is een benadering in de ethiek die de zorg van mensen voor elkaar als uitgangspunt neemt. Doel van het bestaan is dat mensen samen zorgen voor een leefbare wereld door middel van een web van wederkerige relaties. (http://www.encyclo.nl/begrip/zorgethiek

Ethieken toegepast op moreel probleem:

Gevolgenethiek:

			De zeugen laten euthanaseren
betrokkenen		positieve gevolgen				negatieve gevolgen
veearts		klant tevreden				slecht imago als veearts, dieren
						waren te genezen
ondernemer		geen geldprobleem				slecht imago als ondernemer
zeugen		x				worden gedood

			De zeugen laten behandelen
betrokkenen		positieve gevolgen				negatieve gevolgen
veearts		goed imago				klant is niet met de veearts eens
		voldoet aan zijn eigen waarde
ondernemer		zijn dieren worden weer beter				geld problemen
		goed imago
zeugen		worden beter				x

			de ondernemer is termijnen laten betalen
betrokkenen		positieve gevolgen				negatieve gevolgen
veearts		goed imago				x
		voldoet aan zijn eigen waarde
ondernemer		zijn dieren worden weer beter				misschien oplossing voor hoge
		goed imago				kosten
zeugen		worden beter				x
			van Knor vergoed een deel van de kosten
betrokkenen		positieve gevolgen				negatieve gevolgen
veearts		goed imago, medeleven				kost hem zelf geld
		voldoet aan zijn eigen waarde
ondernemer		zijn dieren worden weer beter				misschien oplossing voor hoge
		goed imago				kosten
zeugen		worden beter				x

			van Knor vergoed alle kosten
betrokkenen		positieve gevolgen				negatieve gevolgen
veearts		goed imago, medeleven				kost hem zelf geld
		voldoet aan zijn eigen waarde
ondernemer		zijn dieren worden weer beter				schuldgevoel ten opzichte van
		goed imago				veearts
zeugen		worden beter				x

                                  

Beginselenethiek:

• De zeugen laten euthanaseren:

Dit zou in tegenstelling zijn met de waarde van de veearts.

• De zeugen laten behandelen:

Er komen geen reputaties in het geding

• Van Knor zorgt dat ondernemer in termijnen kan betalen:

Van Knor legt deze optie aan de ondernemer voor zodat hij misschien overstag gaat en dus alsnog zijn 12 zeugen laat behandelen. Tevens voldoet van Knor aan zijn eigen waarde.

• Van Knor vergoed een deel van de kosten:

Van Knor legt deze optie aan de ondernemer voor zodat hij misschien overstag gaat en dus alsnog zijn 12 zeugen laat behandelen. Tevens voldoet van Knor aan zijn eigen waarde.

• Van Knor vergoed alle kosten:

Als allerlaatste mogelijkheid legt van Knor deze optie voor, die waarschijnlijk dan wel zijn zeugen laat behandelen. Van Knor krijgt een goede reputatie en voldoet aan zijn eigen waarde.

Deugdenethiek:

Van van Knor wordt verwacht dat hij zijn beroep gewoon uit kan voeren, het genezen van dieren. Er wordt verwacht dat hij samen met desbetreffende ondernemer tot een goede beslissing komt en met die beslissing zoveel mogelijk dieren te genezen. Van Knor moet dus goed samen kunnen werken met ondernemers, prioriteiten kunnen stellen en zoveel mogelijk proberen te voldoen aan zijn eigen waarde en normen.

Zorgenethiek:

Veearts van Knor heeft een onderneming en meneer Cornelis is zijn klant. Cornelis heeft zieke dieren en vraagt van Knor om raad. De behandeling die de veearts oplegt kan Cornelis niet betalen, maar van Knor streeft ernaar om dieren beter te maken. Hij legt dus de optie voor aan Cornelis om een deel van de behandeling te vergoeden zodat Cornelis misschien alsnog overstag gaat. Van Knor wil de relatie met zijn klanten goed houden en teven zorgen dat zoveel mogelijk dieren genezen. Dus wil hij geen klanten verliezen moet hij ook luisteren naar hen en met opties komen die zowel voor de klant als voor de veearts voldoen aan eigen waarde.

Bedrijfscodes:

Omdat veearts van Knor en zijn onderneming fictief zijn bestaan er geen bedrijfscodes.

Reflectie:

Ik zou voor de handelingsstrategie samenwerken kiezen.

Ik denk dat van Knor het best als eerste voor kan stellen om Cornelis in termijnen te laten betalen zodat hij tussendoor de tijd heeft om te sparen. Ook worden dan de dieren sowieso behandeld en worden beter. Wanneer Cornelis hier niet mee in stemt kan van Knor alsnog voorstellen om een deel, of de hele behandeling te vergoeden.

Argumentenkaart